Zeeuwse tradities rond de jaarwisseling

Hoewel oud en nieuw in Zeeland meestal relatief rustig verloopt, werd het oude jaar met veel kabaal uitgeluid en het nieuwe al even enthousiast verwelkomd.

Oudjaar – Sinds 1575 wordt in een groot deel van Nederland nieuwjaar op 1 januari gevierd. De dag daarvoor is oudjaar: de dag om reuzel- of smoutebollen te bakken. Deze krentenbollen werden in gestold varkensvet (reuzel) gebakken. Daarbij werd ‘flip’ gedronken, een kruidige sabayon op basis van bier.

Nieuwjaarsnacht – Dat er in de nieuwjaarsnacht geknald moet worden, is iets van oude tijden. Dat hielp bij het verjagen van kwade geesten. Nu zijn knallende champagnekurken, vuurwerk en blazende scheepshoorns vooral een uiting van feestvreugde en een manier om het moment van twaalf uur te markeren. Het afsteken van vuurwerk raakte overigens pas na de Tweede Wereldoorlog in zwang.

Nieuwjaar – De eerste dag van het nieuwe jaar staat in het teken van het uitdelen van nieuwjaarswensen aan familie, buren en andere bekenden. Ook in vroeger eeuwen kwam deze gewoonte reeds voor. Tradities blijven zich vernieuwen, ook die rond oud en nieuw. Relatief jong is de traditie van de Nieuwjaarsduik, waarbij jong en oud in zwemtenue een duik neemt in het koude zeewater. Geluk als je in Zeeland woont, want er zijn talloze locaties waar je dat kunt doen – als je durft….!

Nieuwjaarsduik in Zeeland. Foto: Dirk-Jan Gjeltema

Advertenties

Winterproject

Ons winterproject 2018/2019: de bouw van een loods waarin we aardappels kunnen bewaren. Na de planvorming, vergunningaanvraag en voorbereidingen, was vandaag een kleine ‘mijlpaal’; het zetten van de spanten. Want dan zie je ineens hoe die loods er uit komt te zien. Zoals je kunt zien, staat ‘ie naast de loods waarin de recreatieruimte en toiletten en douches zijn. Dus ‘in de geitenwei’. Die is inmiddels verplaatst.

Deze schuur biedt de mogelijkheid om onze aardappels – die in het najaar geoogst worden – langere tijd te bewaren. Dit doen we nu nog bij een collega akkerbouwer. Al langer hadden we de wens om hiervoor zelf een voorziening te realiseren. En nu is het dus zover!

Canon van Zeeland

Onlangs is er in Zeeland een project opgestart om de Zeeuwse geschiedenis beter te laten zien en beleven (voor de toerist). Ik bedacht me toen dat een aantal jaren geleden een dergelijk initiatief genomen is, met een prachtig resultaat: de canon van Zeeland.

Op deze site vind je per onderwerp een mooi stukje film.

Deze canon vertelt de meest aansprekende en belangrijkste gebeurtenissen in de Zeeuwse geschiedenis. Alles lezen en bekijken gaat wellicht erg veel tijd kosten. Maar als je ‘ns een uurtje over hebt, is het leuk om er wat rond te kijken. Een aantal aansprekende verhalen vind ik:

1540 Westkappelse zeedijk

Mooi om te lezen dat die Westkappelse zeedijk – waar je bij ‘Melis’ de beste friet van Walcheren koopt en dat zittend op de zeedijk op eet, met schitterend uitzicht over de zee – zo’n bewogen geschiedenis heeft. In Westkapelle was een groot deel van de bevolking ‘dijkwerker’ van beroep. Ze vormden een gesloten gemeenschap met eigen regels.

18^e / 19^e eeuw De Zeeuwse schuur

Als boerin in Zeeland vind ik dit een interessant verhaal. Het gaat over de kenmerkende Zeeuwse schuren. De witte lijnen, onder andere rond deuren, zorgden ervoor dat de boer en de knechten ook in de schemer de ingang wisten te vinden.

1890-1920 Mondriaan in Domburg

Deze schilder werd, evenals bijvoorbeeld Jan Toorop en Jacoba van Heemskerk, geïnspireerd door het ‘Zeeuwse licht’. Nog altijd is dit prachtige licht, weerspiegeld in de zee, aanwezig. Het inspireert de een tot schilderen, het inspireert de ander tot mijmeren, schrijven of ‘vrij zijn’.

Ik hoop niet dat de Canon van Zeeland ondergesneeuwd wordt door nieuwe projecten. Daarvoor is ’t ie té goed. Ik probeer m’n steentje daar aan bij te dragen door regelmatig iets van de Canon voorbij te laten komen op dit blog, onze facebookpagina of materiaal in de recreatieruimte.

MuZEEum

We proberen onze gasten zo goed mogelijk te informeren over wat er te zien en te doen is op Walcheren, en in Zeeland. Omdat we beiden uit Zeeland komen, grote fan zijn van deze provincie,  graag wandelen en fietsen én met de kinderen regelmatig musea en evenementen bezoeken, is dat niet zo moeilijk…

Het muZEEum in Vlissingen stond al jaren op ons lijstje. En onlangs kwam het er eindelijk van.  We vonden het verrassend dat we zo’n mooi museum niet eerder ‘ontdekt’ hebben… Een paar bevindingen:

• De locatie ademt één en al geschiedenis uit… Een pakhuis dat dienst deed als opslag en bevoorrading van VOC-schepen. En een deel van het Lampsinhuis, gebouwd door de invloedrijke reder Cornelis Lampsins. De balken in het plafond zijn oude scheepsmasten.
• Iedere verdieping heeft z’n eigen ‘look’ en verhaal. Zo is er een ‘depot’, met gigantisch veel spullen. En een kamer vol portretten. Maar het leukste is wel het torenkamertje. Wat daar in het verleden werd besproken moest geheim blijven, dus wij verklappen niets… Behalve, dat je er een fenomenaal uitzicht hebt over de binnenstad, de haven en de Westerschelde.
• Naast het maritieme verleden, met verhalen over zeehelden, grote reizen over zee en de rijkdommen van de VOC, is er ook aandacht voor het maritieme heden. Nog steeds richten heel wat bedrijven in de havenstad Vlissingen zich op scheepvaart.
• Er is een hele goede audiotoer. Je kunt op eigen gelegenheid de korte, pakkende en soms spannende verhalen beluisteren
• Wij troffen bijzonder deskundig en attent personeel.
• Je kunt het museumbezoek buiten voortzetten met een bezoek aan de Kazematten (april t/m okt), een militaire ruimte, gelegen ónder de Boulevard van Vlissingen. Ze liggen op 500 meter van het muZEEum, evenals het standbeeld van Michiel de Ruyter, één van de zeehelden die in het museum aan bod komt. Ook ligt de ‘groene boulevard, in oostelijke richting langs de Westerschelde, meteen bij de entree van het museum. Loop dan naar ‘Uncle beach’ (de codenaam voor dit gebied, bij een amfibische landing in 1944) bij de Oranjemolen. Deze plaats herinnert aan Vlissingen ten tijde van de Tweede Wereldoorlog.

Het Zeeuwse Babbelaar boek

Heb jij tijdens je Zeeuwse vakantie een ‘babbelaar’ op? Zo’n typisch Zeeuws, bruin snoepje?
Toen er lang niet zoveel snoep te koop was als tegenwoordig, waren babbelaars een echte traktatie. Ze werden ze op vrijwel alle Zeeuwse boerderijen gemaakt omdat de ingrediënten daar voorhanden waren. Boter, suiker, azijn, stroop, maggi of zout. Pas later gingen ook bakkers ze verkopen, vaak in de bekende blauwe blikjes met een boer(in) in dracht erop afgebeeld. De blikjes zijn nog steeds een  populair souvenir!
Onlangs is ‘Het Zeeuwse babbelaarboek’ verschenen. Daarin lees je niet alleen over de geschiedenis van dit bekende Zeeuwse snoepje, maar ook over herinneringen, blikjes-verzamelaars, recepten, gebruiken en de toekomst.

Het Zeeuwse babbelaar boek, van Martien Luteijn,  Margot Verhaagen en Gijs Haan, kost €19,99.

Vakantieherinneringen

De kampeervakanties op Molenperk zijn nu écht bijna voorbij… Het alledaagse leven is weer volop aan de gang. Onlangs kwam ik een leuk artikel tegen, waarin een aantal manieren genoemd wordt hoe je het kampeergevoel nog even kunt vasthouden. Hoe doe je dat bijvoorbeeld?

Maak een herinnering aan je vakantie! Je hebt vast een héleboel leuke foto’s gemaakt, op vakantie! Op vele sites (zelf ben ik erg tevreden over die van het Kruidvat) kun je een digitaal fotoalbum maken. Of maak een slinger met attributen die je aan de vakantie doen herinneren. Op Pinterest staan ook veel creatieve ideeën om vakantieherinneringen te bewaren!

Ze je vakantieliedje op! Ik weet nog dat ik ooit met m’n zus en een nicht van ons, een middag op het strand was. Het was dus geen ‘vakantie’, maar zo voelde het wel voor ons. Wij vermaakten ons met het maken van een zandkasteel en het zoeken van krabbetjes tussen de stenen. M’n zus had een draagbaar radiootje en we genoten van dat ene, toen populaire, deuntje. Als ik het hoor, moet ik meteen weer aan die fijne middag denken.

Ga kampeershoppen! Een bezoek aan wat grotere kampeerwinkel is echt een uitje! Je kunt altijd nog wel wat handige dingen voor de kampeervakantie gebruiken. En in zo’n winkel waan je je weer even in het kampeerleven.

Houd je spreekbeurt over een vakantie onderwerp! Moet je deze winter een spreekbeurt houden voor de klas? Kies een onderwerp waar je op vakantie iets over geleerd, of van gezien hebt. Bijvoorbeeld over Zeeland, over schelpen of over suikerbieten!

Suikerbieten rooien

Het zonnige camping seizoen gaat over in het oogstseizoen. De eerste suikerbieten zijn al in de fabriek (of wellicht al omgevormd tot suiker). Het tweede perceel is vandaag gerooid. Bij de suikerbietenoogst denken we aan ‘herfst’, ‘guur weer’. Maar nee; beide keren dat de bieten dit jaar gerooid werden, was het zonnig en maar liefst 20 graden! We hebben nog één perceel te rooien; die bieten worden in de tweede helft van december opgehaald. Ik denk dat de zomer dan écht wel ten einde zal zijn……